I. Dünya Savaşı , insanlık tarihinin en kanlı savaşlarından biri olarak hatırlanacak. I. Dünya Savaşı’nın getirdiği bir savaş tarzı siper savaşıdır. Tahkim edilmiş, ağır silahlarla donatılmış siperlerde, iki tarafın çok ağır insan kayıplarına yol açacak çatışmalar yaşanmıştır. Siper savaşlarında kullanılan silahlar büyük gelişmeler gösterdi. Mitralyözler ve yarı otomatik tüfekler kullanıldı. Piyade tüfeklerin atış hızı artırıldı. Siper aralarında süngü çarpışmaları görülüyordu. Gemilere karşı kullanılan sabit ve hareketli toplar güçlendirildi. 15 km uzağa ateş edebilen sabit toplar kullanıldı. Denizde ise menzili 15 km'ye varan savaş gemileri ve denizaltılar kullanılmıştır. İlk denizaltı olarak bilinen Alman U-Botları, ABD'nin İngiltere'ye insani ve askeri yardım ulaştırmasını engellemiştir. I. Dünya Savaşı'nda hava gücü, daha çok istihbarat elde etme ve düşmanın istihbarat almasını engelleme görevlerinde kullanılmıştır. Almanlar ise, yine tarihte bir ilk olarak zeplinleri İngiltere’yi bombalama amaçlı kullanmışlardır. Kısaca savaş teknolojik gelişmelere ve her iki taraftada milyonlarca insanın ölümüne neden olmuştur. Bu listede I. Dünya Savaş'nın en kanlı savaşlarını listeledik.
10) Tannenberg Muharebesi (Toplam 182.000 Zayiat)
Tannenberg Muharebesi, Almanya'nın Birinci Dünya Savaşı'ndaki en kesin zaferidir. 23–30 Ağustos 1914 tarihindeki muharebe Rus istilasını daha başında durdurmuştur ve Alman ordusunun doğu cephesindeki askerlerini muzaffer bir şekilde batı cephesine kaydırabilmesine imkan sağladı. Geç kalan "Schlieffen Planı"nın başarılı olan bir kısmı olarak neredeyse Almanya'ya zafer getirdi.
Ruslar'ın yetersiz saldırıları en sonunda Almanlar tarafından Tannenberg'de kuşatılmalarına sebep olmuş, sonuçta Ruslar Almanlar'ın 20.000 asker kaybına karşılık, 95.000 esir, 30.000 kayıp ve 10.000 kaçakla 150.000 kişilik orduyu Tannenberg bataklıklarında bırakmıştır.
22 Ağustos günü general Samsonov'un 2. ordusu Almanları başarılı bir biçimde birkaç yerden geri attı. Ertesi gün Alman XX. Alayı'na saldırdılar. Alay aynı gece Orlau-Frenkenau hattına çekildi. 24 Ağustos'ta Ruslar Orlau-Frenkenau hattına saldırdı ama bu kez iyi mevzilenmiş Almanlar onları durdurdu. Buradan sonra Rus General Aleksandır Samsonov, Alman kanatlarının zayıflığını fark etti ve ordusunun büyük kısmını kuzeybatıya kaydırdı. Sadece VI. Alayı esas görevleri olan Seeburg için kuzeye yöneldi. Alexandır Samsonof, Alman savunma düzenin bozulduğunu ve yakında Almanlar'ı tam bir bozguna uğratacağını sandı ve şifreli haberleşmeyi bırakıp şifresiz haberleşmeye geçti. Ludendorff ve Hindenburg, tatmin olmakta zorlansalar da, sonunda ikna oldular. Almanlar hemen karşı saldırıya geçmek istedi. Alman I. Alayı Rus sol kanadına saldırırken, XVII. Alay güneyden taarruza geçecekti. Başlangıçta tasarı böyleydi. Ama cephedeki General François, topçu desteğinin gelmesini beklemeyi tercih edip taarruzu 27'sine erteledi.
9) Arras Muharebesi (Toplam 278.000 Zayiat)
Arras Muharebesi, Fransız ve Alman orduları arasında 1 Ekim 1914 tarihinde başlayan çatışma. Muharebenin ana nedeni; Fransızların, Manş Denizi'ne yönelen Alman ordusunu durdurma isteğidir.
Louis Maud'huy komutasındaki 10. Fransız Ordusu öncü Alman kuvvetlerine karşı 1 Ekim'de saldırıya geçmiş ve karşı orduyu Douai kentine dek sürüklemiştir. Alman Prensi Rupprecht'in önderlik ettiği 6. Alman Ordusu burada karşı taarruza girişmiş, 2. ve 7. orduların da desteğini alarak Fransızları Arras'a çekilmeye zorlamıştır.
Fransız ordusunun Almanları durduramaması Lens'in 4 Ekim'de düşmesine neden olurken Almanlara Flanders'a dek ilerleme fırsatı vermiştir. Fransızlar buna karşın Arras'ı tutmayı başarmışlardır.
8) Çanakkale Savaşı (Toplam 473.000 Zayiat)
Çanakkale Savaşı veya Çanakkale Muharebeleri, I. Dünya Savaşı sırasında 1915–1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir. İtilaf Devletleri; Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya'yla güvenli bir erzak tedarik ve askeri ikmal yolu açmak, başkent İstanbul′u zapt etmek suretiyle Almanya′nın müttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletlerini zayıflatmak amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı'nı seçmişlerdir. Ancak saldırıları başarısız olmuş ve geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Kara ve deniz savaşı sonucunda iki taraf da çok ağır kayıplar vermiştir.
Osmanlı İmparatorluğu, Almanya'nın Rusya'ya savaş ilan ettiğı 1 Ağustos 1914'ün hemen ertesi günü, Almanya ile bir ittifak antlaşması imzalamıştır. Bu antlaşma, imparatorluğun eninde sonunda Almanya'nın ana gücünü oluşturduğu İttifak Devletleri safında fiilen savaşa gireceği anlamına gelmektedir. Enver Paşa, fiilen savaşa girmeyi, seferberliğin tamamlanmamış olması ve Çanakkale Boğazı savunmasının tamamlanmaması gibi gerekçelerle ertelemeye çalışmıştır. Ancak Almanya, bir an önce savaşa fiilen girilmesi için baskılarını sürdürmüştür. Bu baskılar, Akdeniz'de Britanya donanması önünden çekilen Goeben ve Breslau savaş gemilerinin İstanbul'a gelmesiyle bir oldubittiye getirilmişti. Daha sonra Osmanlı Donanması'na bağlı bir grup gemiyle Karadeniz'e açılan bu gemiler 27 Ekim 1914 tarihinde Rus limanlarını bombalayınca Rusya, Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etmiştir.
Birleşik Krallık Savaş Konseyi sektereri Albay Hankey Winston Churchill 'in de desteğiyle, 1914 yılı Eylül ayında Çanakkale Boğazı'nın donanmayla geçilerek İstanbul'un işgalini öngören bir planı savaş konseyine sunmuştur. Plan, çeşitli evrelerden geçerek uygulamaya kondu ve Birleşik Krallık ve Fransa gemilerinden oluşan bir donanmanın Boğaz'a geniş çaplı saldırıları 1915 Şubat ayında başlatıldı. Özellikle 19 Şubat 1915 ve 25 Şubat 1915 bombardımanları sonucu Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Çobanlı giriş tabyalarının geri hatta çekilmesi emrini uygulatmıştır. En güçlü saldırı ise 18 Mart 1915 günü uygulamaya konuldu. Ancak Birleşik Donanma ağır kayıplara uğradı ve deniz harekatından vazgeçmek zorunda kalındı.
Deniz harekatıyla İstanbul'a ulaşılamayacağı anlaşılınca bir kara harekatıyla Çanakkale Boğazı'ndaki Osmanlı sahil topçu bataryalarını ele geçirmek planı gündeme getirilmiştir. Bu plan çerçevesinde hazırlanan Britanya ve Fransa kuvvetleri 25 Nisan 1915 şafağında Gelibolu Yarımadası'nın güneyinde beş noktada karaya çıkarılmıştır. Britanya ve Fransa çıkarma kuvvetleri her ne kadar Seddülbahir ve Arıburnu sahillerinde köprübaşları oluşturmayı başardılarsa da Osmanlı kuvvetlerinin inatçı savunmaları ve zaman zaman giriştikleri karşı taarruzlar sonucunda Gelibolu Yarımadası'nı işgalde başarılı olamadılar. Bunun üzerine sahildeki kuvvetler takviye edilmek için Arıburnu'nun kuzeyinde Suvla Koyu'na 6 Ağustos 1915 tarihinde yeni kuvvetlerle bir üçüncü çıkarma yapılmıştır. Ancak 9 Ağustos'ta Kurmay Albay Mustafa Kemal'in Birinci Anafartalar Muharebesi olarak bilinen karşı taarruzunda İngiliz Komutanlığı ihtiyat tümenini ateş hattına sürerek sahilde tutunmayı ancak başarabilmiştir. Mustafa Kemal ertesi gün Kocaçimentepe – Conk Bayırı hattında yeni bir karşı taarruz gerçekleştirmişti, bu hattaki Anzak birliklerini de geri atmıştır. Britanya ve Anzak kuvvetlerinin İkinci Anafartalar Muharebesi olarak bilinen genel taarruzları ise Osmanlı savunmasını aşamamıştır. Tüm bu gelişmelerin sonrasında İngiliz, Anzak ve Fransız kuvvetleri Gelibolu Yarımadasını 1915 yılı Aralık ayı içinde tahliye etmiştir.
7) I. Marne Muharebesi (Toplam 483.000 Zayiat)
I. Marne Muharebesi, I. Dünya Savaşı'nın 5-12 Eylül 1914 tarihleri arasında meydana gelen bir muharebesiydi. Komutan Helmuth von Moltke'nin komutası altında Alman ordusu Fransız-İngiliz ordusuna yenilgisiyle sonuçlandı. Muharebe etkili olarak savaşı başlatan ve Paris'in varoşlarına uzanmış olan Alman taarruzu bitirdi. I. Marne muharebesi esnasında müttefik kuvvetlerin karşı taarruzu, çabuk bir Alman zaferinin imkânsız olduğunu ve Batı Cephesi siper savaşının 4 yıl boyunca devam edeceğini garanti etti.
I. Dünya Savaşı ilk ayında Fransa ve Belçika'da Alman kuvvetler tarafından zaferlerin bir dizisiyle sonuçlanmıştı. Bu arada sadece Belçika'yı fethetmiş olan iki ana Alman ordusu, Fransa boyunca ilerlemeye devam etti. O, Paris'in hem Fransız ordu olarak alınacak olduğu gördü ve İngiliz seferi kuvvetleri Marne nehrine doğru geri çekildi.
6) Sırp Kampanyası (Toplam 633,500+ Zayiat)
Sırp milliyetçisi Gavrilo Princep, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahtı Arşidük Franz Ferdinand'ı öldürerek I. Dünya Savaşı'nın başlamasına neden oldu. Ayrıca kısa süre sonra Avusturya-Macaristan'ın Sırbistan'ı işgal ederek Rusların Avusturya-Macaristan'a savaş ilan etmelerine ve ardından Almanların Rusya'ya Savaş ilan etmelerine neden olduklarını biliyorlar. Sırp Kampanyası, 29 Temmuz 1914’te Avusturya’nın Belgrad bombardımanı ile başladı ve ardından 12 Ağustos’ta Sırbistan’ın askeri işgali gerçekleşti. Sırp ordusunun nihayet kırıldığı ve Sırbistan'ın ezildiği Kasım ve 1915'te Kosova savaşı ile sonuçlanan yeni bir saldırı başlattı. Kampanya her iki taraf için de korkunç derecede kanlıydı.
5) Passchendaele Muharebesi (Toplam 848.614 Zayiat)
Passchendaele Muharebesi, aynı zamanda Üçüncü Ypres Muharebesi olarak da bilinir, Birinci Dünya Savaşı'nın büyük muharebelerinden biridir. Muharebe, Britanya İmparatorluğu'nun emri (Sömürgesi) altındaki İtilaf askerlerinin, Alman İmparatorluğu'na saldırdığı Haziran 1917'den başlayıp ve Kasım 1917'de sona eren saldırıların bir parçasıdır. Muharebe, Belçika'da Batı Flanders'te Ypres şehrinin yakınında Passchendaele köyünün kontrolü için savaşıldı. Taarruzun objektifi, kuzeyden Alman 4. Ordusu'nun savunan sistemini arkadan vurmaktı. İngilizler manevranın, Belçika limanlarının kullanımını Almanya'yı mahrum ederek Alman denizaltı saldırısının çökertileceklerine inandılar.
Almanya, 1917 Şubat'ında denizaltı savaşının yeniden başlamasından sonra İngiliz ticaret filosunda gittikçe ağır kayıplar vermeye başladı ve İngilizler yanlışlıkla Almanlar'ın, denizaltı yapımı için Belçika limanlarını kullandığını sandılar. İngiliz Generali Robert Nivelle, Fransa'nın güneyindeki Aisne bölgesinde taarruz edilerek, İngiliz kuvvetlerinin Arras yakınlarında şaşırtma hücumunda bulunmasını, sonrasındaysa Somme bölgesinin güneyinde Fransızlara takviyeye gelmelerini önermiş ve bu planı kabul edilmişti. Böylece bu yoldan Alman hatlarını 48 saat içinde yarmak mümkün olacaktı ama bu arada sonbahara girilmiş, sağanak yağmurlar başlamıştı. Her yer bataklığa ve çamura dönmüştü. Çok kötü koşullarda geçen çarpışmalarda her iki taraf ağır kayıplar verdi.
Hardal gazı ilk defa Passchendaele Muharebesi'nde kullanılmıştır.
4) Verdun Muharebesi (Toplam 976.000 Zayiat)
Verdun Muharebesi, Fransızların I. Dünya Savaşı'nda, büyük bir Alman saldırısını püskürttükleri çarpışma (Şubat - Aralık 1916).
Alman komutan Erich von Falkenhayn yıpratma stratejisi izlenmesini savunarak Fransızları ellerindeki her askeri savaş alanına sürmek zorunda bırakacak bir saldırı noktasının seçilmesini istedi. Bu nokta, Verdun Kalesi ve çevresinde yer alan Meuse Tepeleri'ndeki istihkamlar için çok sayıda topçu saldırı birliği yığdılar. Fransızlar ise saldırıyı başka bir noktadan bekliyorlardı. Bu yüzden Verdun savaşın en ağır bombardımanlarından birine oldukça hazırlıksız yakalandı. Almanlar dört gün boyunca önemli bir direnmeyle karşılaşmadan ilerleyerek Douaumont Kalesi'ni ele geçirdiler. Fransız destek birlikleriyle birlikte tam zamanında çarpışma noktasına ulaşan General Philippe Pétain komutayı ele alarak karşı saldırı emri verdi. Dört gün süren şiddetli çarpışmaların sonunda Alman saldırısı durduruldu. Geçici bir aradan sonra mart ve nisanda Meuse (Maas) Irmağının doğu ve batısındaki tepelerle sırtlarda yoğun çarpışmalar sürdü. Çarpışmaların üçüncü evresi mayıs sonunda Almanların Meuse Tepeleri'ne yeniden saldırmasıyla başladı. Ama temmuza gelindiğinde Almanlar Verdun'u ele geçirmek ve Fransa'nın direnme gücünü kırma planlarını gerçekleştiremeyeceklerini anladılar. Her iki tarafın da yüz binlerce kayıp verdiği Verdun Savaşı'nın ardından Fransızlar saldırıya geçerek yıl sonuna değin daha önce yitirdikleri kalelerle toprakları geri aldılar.
Muharebe sırasında iki taraf toplam 40 milyon topçu mermisi kullandı. İki tarafında zayiatlarının en az yüzde 70'i topçu ateşi sonucu oluştu.
3) Somme Muharebesi (Toplam 1.219.201 Zayiat)
Somme Muharebesi, 1916 yılındaki Fransa'da gerçekleşen 1 milyondan fazla zayiat ile I. Dünya Savaşı'nın en büyük çarpışmalarından biri. İngilizler tarafından ilk defa tankın kullanıldığı savaştır.
1915 tarihinde İttifak Devletleri'nin büyük bir zafer kazandığı Doğu Cephesi'nde; 1916 yılında durum İtilaf Devletleri'nin lehine değişti.
Alman Generali Von Hindenburg, 1915 yılında Tannenberg'te Rus ordusunu imha etti. Ayrıca, 40.000 esir almıştı. Ancak, Rusya 10 milyon talimli Rus askerini, Galiçya Cephesi'ne sevk etti. Bu nedenle, Avusturya Cephesi yarıldı. Bu nedenle, Almanya Batı Cephesi'nden Doğu Cephesi'ne sevk etmek zorunda kaldı. Dolayısıyla, Almanya'nın Batı Cephesi'nin zayıflamasına ve Fransa'nın Verdün şehrini ele geçirememesine neden oldu. Almanların amacı; Verdün'ü alıp, İngiltere-Fransa arasındaki Manş Denizi'ne kadar ilerlemekti. Böylece, iki devletin birbiri aralarındaki yardımlaşmayı engellemek istiyorlardı.
Haziran 1916 tarihinde Rus orduları, Galiçya'ya büyük bir taarruz harekatı ettiler. Bu nedenle, 200 bin Avusturya askerini esir aldılar. Doğu Cephesi'ni de savunmak zorunda kalan Almanya Batı Cephesi'ni zayıf bıraktı. Verdün şehrinin alınması haline, Fransa yenilebilirdi. Bu nedenle, Verdün şehrini kahramanca ve azimle savundular. Galiçya Saldırısı, nedeniyle Fransa cephesi rahatladı. Verdün'deki savaşta Almanya ve Fransa, 500 binden fazla kayıp verdiler. Doğu Cephesi'ndeki kayıplar da üstüne eklenirse, Rusya, Fransa, Avusturya ve Almanya 1 milyondan fazla kayıp verdiler.
Nazi Almanyası Führer'i Adolf Hitler de bu savaşta onbaşı olarak yer almış ve bacağından yaralanmıştır.
2) Bahar Taarruzu (Toplam 1,539,715 Zayiat)
1918 Bahar Taarruzu veya Kaiserschlacht (Kayzer'in savaşı) ya da Ludendorff Taarruzu, I. Dünya Savaşı Batı Cephesinde olan bir savaştır. Ağustos 1918'de Yüz Gün Taarruzu çıktı. Kasım 1918'te Alman İmparatorluğu tamamen çökertildi.
Kaiserschlact saldırısında iki ana unsur üzerinde duruldu. İlk saldırı Somme üzerine, ikinci saldırıda Belçika hattındaki Flandre’a yapılacaktı. Saldırının amacı Amiens üzerindeki İngiliz kuvvetleri kırılarak demiryolu ikmal hatları kesilecek, İngilizler çepeçevre kuşatılacak ve teslim olmaya zorlanacaktı.
Saldırı, Müttefik kuvvetleri kırma hedefinde başarısız oldu ve yeni Amerikan birlikleri ile birleştiğinde Müttefikler, Almanlara karşı son saldırıyı yapmaya hazırdı.
1) Yüz Gün Taarruzu (Toplam 1,855,369 Zayiat)
Yüz Gün Taarruzu (diğer adlarıyla Büyük Saldırı veya Kanadalıların Yüz Gün Saldırısı), I. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru İkinci Amiens Muharebesi ile başlayan İtilaf Devletleri'nin 8 Ağustos 1918'den 11 Kasım 1918'e kadar batıdaki merkez kuvvetlerine yaptığı bir dizi saldırıdır. Saldırılar Alman ordusunu demoralize olmasına yol açmış ve moral çöküntüsü yaşayan Alman ordusu kenara çekilmesine neden olmuş ve I. Dünya Savaşı bitmiştir. Yüz Gün Taarruzu'nda belirli bir strateji yoktu. Amiens Muharebesi başarısı ile başlayan art arda yapılan ataklarla kazanılmıştı.
Yorum Yap