Kâşif, var olan ancak bilinmeyen bir şeyi bulan, ortaya çıkaran, keşfeden kimsedir. Tarihte zamanlarının en iyi kaşifleri olarak adlarılan en iyi 10 kaşifi ve keşiflerini listeledik:
10) Kartacalı Hannon (Tarihteki İlk Keşif)
Kartacalı Hannon (ya da Hanno), Batı Afrika'nın uygun bölgelerinde koloniler kurmak için 30.000 kişiyi taşıyan 60 gemi ile Kartaca'dan ayrılarak Atlantik Okyanusuna yelken açtı ve Kartaca'ya geri döndükten sonra, maceralarını bir tablet üzerine Punic diliyle yazmıştır. Bunun Yunanca bir versiyonu zamanımıza kadar gelmiştir. Bu seferde, kolonicilerin ilk durakları Herne olmuştu. Daha sonra biri Senegal Nehri'ne ve diğeri ise Sierre Leone'ye kadar uzanan iki gezi daha düzenlenmişti. Şurası bir gerçektir ki Hannon, Afrika'nın batı kıyıları boyunca 4,200 kilometre kadar uzağa gidebilmiştir, ancak Afrika'nın doğu kıyılarına ulaşıp ulaşmadığı açık değildir.
9) Roald Amundsen (Kuzeybatı Geçidi)
Roald Engelbregt Gravning Amundsen, Güney Kutbu'na ulaşan ve Kuzeybatı Geçidi'ni aşan ilk denizci olan Norveçli bir kaşiftir. Arkadaşları arasında "viking" lakabıyla tanınıyordu.
1893'te bir fok gemisinde denizciliğe başlayan Amundsen, dünyanın çeşitli kıyılarında dolaştı, değişik gemicilik teknikleri, buharlı gemiler ve bilimsel denizcilik yöntemleri konusunda uzmanlaştı. Kuzey Kutbu'nun kaşifi Nansen'in de yüreklendirmesiyle, Atlas Okyanusu'nu Büyük Okyanus'a bağlayan deniz yolunu bulmayı aklına koydu. İlk denemeleri başarılı sonuçlar verdi ve iki okyanusu birbirine bağlayan deniz yolunun varlığı kesinlik kazandı. Daha önce geçilememiş olan Kuzeybatı Geçidi'nin baştan sona kadar gemiyle aşılabileceğini gösteren ilk gemici oldu.
Aslında amacı Kuzey Kutbu'nu keşfetmekti; ama Frederick Cook ve Robert Peary 1909'da Kuzey Kutbu'na gidince, o da 1910'da yolunu Güney Kutbu'na çevirdi. Bu kez de güney için yarış başladı. Amundsen, 20 Kasım 1911'de dört kişilik ekibi ve 150 köpekle yola çıktı; ancak yolda erzakları bitince köpeklerin bir kısmını yemeleri gerekti. Amundsen ve ekibi, 14 Aralık'ta Robert Falcon Scott'tan 35 gün önce Güney Kutbu'na vardı.
Amundsen, 16 Haziran 1928'de, kaza geçiren arkadaşı Umberto Nobile'yi aramak amacıyla Kuzey Kutbu'na gitti ve kendisinden bir daha haber alınamadı. Arktik Okyanusu'ne düştüğü sanılıyor.
8) Hernán Cortés (Aztek İmparatorluğunun Yıkılışı)
Hernán Cortés, İspanya adına Meksika'yı işgal eden denizcidir. Hernando veya Fernando olarak da bilinir, ancak tüm mektuplarını Hernán Cortés ismiyle imzalamıştır.
Bugünkü Peru olan İnka topraklarını işgal eden Francisco Pizarro'nun ikinci dereceden kuzenidir. Küba'nın İspanyollarca işgal edilmesinde görev almış ve başarısı buradan geniş bir arazi ve yerli köleler ile ödüllendirilmiştir.
Yeni Dünya'nın zenginliğini anlamış, Küba valisinden anakıtaya sefer yapmak için yardım istemiştir. Vali, kıtayı kendisi işgal etmek istediği için sadece ticaret yapmasına ve keşif yapmasına izin vermiş, ancak Cortes valiyi kandırarak Meksika'yı işgal etmiştir.
Aztek topraklarına çıkarma yapmasından sonra, ordusunda firar olmaması için, tüm gemilerini batırtmıştır. Yanında topçu, zırhlı süvari, zırhlı piyade ve tüfekçi birlikleri dahil, 40.000'e yakın bir ordu topladığı bilinmektedir. Çoğu rivayete göre bu sayıyı yerli kabilelerden topladığı adamlarla 100.000'e çıkardığı sanılmaktadır. Bazı kabile yerlileri, Aztek'lerin düşmanı oldukları için Cortes'e Tenochtitlan'ın yolunu göstererek, şehri bulmasına yardımcı olmuşlardır. Aztek İmparatoru Montezuma karşısındaki bu güce ilk başlarda direnmemiş, hatta onlara başkent'te kilise kurmalarına bile izin vermiştir.
Ama sonraları şehirdeki bazı yerli savaşçılar, Cortes'in şehirde istila ve yağma sebebiyle bulunduğunu anlamış ve isyan çıkarmışlardır. Çıkan isyanda imparator Montezuma başından yaralanmış ve kısa süre sonra ölmüştür. Cortez yanındaki birlikleriyle zor koşullarda ayrıldığı şehri, asıl ordusuyla kuşatmış ve uzun bir saldırı ve yıkımdan sonra şehri ele geçirmiştir.
Yerli halkı katletmesiyle de bilinir. Altın ve değerli mücevherler için dünyadaki en büyük soy kırımlardan birini yapmıştır. Azteklerin baş şehri Tenochtitlan'ı (o günün şartları içinde 200.000 nüfusu ile İstanbul ve Paris'ten sonra en büyük 3. şehir olarak bilinir) yerle bir etmiştir. Barbarlığı ile bilinir, çok serttir ve acımasızdır. Bu yüzden kendisinden korkulan ve istenilmeyen bir kişi olmuştur. İspanya'ya çağrılıp, yetkileri azaltılmıştır. 1541'de ülkesine dönüp Osmanlı'ya karşı açılan Cezayir seferine katılmış; ölümden zor kurtulmuştur.
7) Charles Darwin (Beagle Yolculuğu)
Charles Robert Darwin, İngiliz biyolog ve doğa tarihçisi.
İnsan dahil tüm canlı türlerinin doğal seçilim yoluyla bir ya da birkaç ortak atadan evrildiğini öne sürmüş ve o günün şartlarına göre bu teoriyi destekleyen pek çok kanıt sunmuştur. Darwin'in fikirleri üzerine inşa edilen modern evrim teorisi, bugün biyoloji biliminin temeli ve birleştirici ögesidir. Evrimin gerçekleştiği olgusu Darwin hayattayken, doğal seçilim teorisinin evrimin ana açıklaması olması ise 1930'lu yıllarda bilim dünyası tarafından kabul görmüştür. Darwin'in orijinal teorileri modern evrimsel biyolojinin temelini oluşturmakta, hayatın çeşitliliği üzerine birleştirici bir mantıksal açıklama sunmaktadır.
HMS Beagle'ın yolculuğu iki yerine beş yıl sürdü. Darwin, yolculuk boyunca çok çeşitli jeolojik oluşumlar, fosiller ve canlılar keşfetti ve bunlardan örnekler topladı. Fırsat buldukça Cambridge'e keşiflerini anlatan ayrıntılı mektuplar yazıyor, topladığı ilginç örnekleri postalıyordu. Bu sayede, kendisi uzakta olmasına rağmen, İngiliz doğabilimcileri arasında ünü epey yayıldı. Yolculuk boyunca tuttuğu günlüğüne, doğabilimsel keşiflerinin yanı sıra, karşılaştığı değişik insan topluluklarıyla ilgili kültürel ve antropolojik gözlemlerini de yazıyordu. Bu günlüğü 1839'da The Voyage of the Beagle (Beagle Yolculuğu) adıyla yayımlayacaktı. Denizdeki yolculuğu boyunca defalarca ağır deniz tutması geçirmesine rağmen, hayvanbilim notlarının büyük kısmı denizde yaşayan omurgasızlarla ilgilidir, ilk notunun konusu durgun suda topladığı bir plankton kümesi hakkındadır.
6) Ferdinand Macellan (Dünyayı Dolaşan İlk İnsan)
Ferdinand Macellan, Portekizli denizci, gezgin ve kâşif. İspanyol İmparatorluğu'nun desteğiyle denize açıldı. Hikâyesi, bu seyahate eşlik eden Antonio Pigafetta'nın anılarını yazması sayesinde günümüze ulaşmıştır.
Macellan son yolculuğunu tamamlayamadan Filipinler'deki Mactan Savaşı'nda öldürüldü. Ancak daha önce ziyaret ettiği Baharat Adaları'nın ötesine giderek tüm meridyenlerden geçen ilk insanlardan olmayı başardı. Büyük Okyanus'a seferi esnasında okyanusu çok sakin gördüğü için "pasifik" (sakin) ismini veren, ayrıca Güney Amerika’da keşfettiği boğaza kendi ismi verilen Portekizli denizci Macellan, Büyük Okyanus'u aşan bir araştırma gezisi yapmış ilk insandır.
Dünyayı dolaşmak üzere denize açılan 237 (diğer bir kaynağa göre 270) denizcinin sadece 18'i İspanya'ya dönerek seyahatini tamamlamayı başardı. Bu denizcilere Macellan'ın ölümünden sonra yönetimi devralan Juan Sebastián Elcano adlı İspanyol liderlik etmiştir.
5) Marco Polo (Seyahati)
Marco Polo, İtalyan gezgin. Ünlü kaşif ve tüccar Niccolo Polo'nun oğludur. Bazı kaynaklar Marco Polo'nun aslında Macar olduğunu ve Dalmaçya'nın Korcula adasında doğduğunu bu ada o zaman Venedik protektorası olduğu için Venedikli ve İtalyan bilindiğini söyler. Çocukluğunda, Karadeniz ve Akdeniz'deki ticaret merkezlerine uğrayan babasıyla yolculuk yapmıştır. Ticareti Asya'ya seyahat ederek Kubilay Han ile tanışan babası Niccole ve amcası Maffeo'dan öğrenmiştir. Babası ve amcası 1269 yılından Venedik'e dönerek ilk defa Marco ile tanışmıştır. Daha sonra üçü birlikte Asya'ya 24 yıl sürecek bir seyahate çıkmışlardır. Bu zaman dilimde Uzak Doğu ile ticaret yolları geliştirmeye çalışan Marco Polo parası olan insanların mallarını satmak üzere anlaşmalar yapmıştır. Bu olay günümüz “risk sermayesi”nin ilk örneğidir. O zamandaki genel anlaşma sigorta bedeli dahil % 25 ’e yakın bir faiz oranı ile maceraperest tüccara sermaye sağlamak şeklindeydi.
Geri döndüklerinde Venedik'i Cenevizliler ile savaşırken bulmuşlardır. Cenevizlilere esir düşmüş ve hikâyelerini hücre arkadaşına yazdırmıştır. 1299 yılında serbest bırakıldıktan sonra zengin bir tüccar olmuş, evlenmiş ve üç çocuğu olmuştur. 1324 yılında ölmüş ve Venedik'te bulunan San Lorenzo kilisesine gömülmüştür.
Marco Polo Çin'e ulaşan ilk İtalyan tüccar değildir ancak tecrübelerine ilişkin detaylı bir kitap bırakması dünya çapında tanınmasını sağlamıştır. Bu kitap Kristof Kolomb ve birçok diğer gezgine ilham vermiştir.
4) David Livingstone (Güney Afrika'da Misyonerlik Yolculukları ve Araştırmaları)
David Livingstone, İskoç misyoner ve kaşif. Afrika'nın güney, orta ve doğu kesimlerinde 30 yıl boyunca yürüttüğü misyonerlik ve keşif çalışmalarıyla Batı'nın Afrika'ya yönelik yaklaşımlarını büyük ölçüde biçimlendirmiştir.
31 Temmuz 1841'de Moffat'ın Cape sınırında bulunan Kuruman'daki misyonerlik merkezine gitti ve kısa bir süre kaldıktan sonra Hıristiyanlığı yaymak amacıyla nüfusun daha kalabalık olduğu sanılan kuzey bölgesine yöneldi. 1842 yazında Kalahari'nin içlerinde beyazların o güne değin gidebildiği en kuzey noktaya ulaştı. Bu arada yerel diller ve kültürlerle ilgili bilgisini artırdı. 1844'te bir misyonerlik merkezi kurmak için Mabotsa'ya yaptığı yolculuk sırasında bir aslanın saldırısına uğrayarak yaralandı.
Livingstone, 11 Kasım 1853'te Makololo topluluklarının yaşadığı Zambezi yakınlarındaki Linyanti'den sınırlı malzeme ve küçük bir Afrikalı grubuyla birlikte kuzeybatıya doğru yola çıktı. Amacı köle ticareti yerine yasal ticaretin gelişmesini sağlamak ve Makololo topluluklarıyla ilişki kurabilmek için Atlas Okyanusu kıyısına ulaşan uygun bir yol bulmaktı. Boer'lerin 1852'de Kolobeng'deki evini yıkarak Afrikalı dostlarına saldırmış olmasından dolayı Boer topraklarından geçmek istemiyordu. Zor bir yolculuktan sonra, 31 Mayıs 1854'te batı kıyısındaki Luanda'ya ulaştı. 20 Ekim 1854'te dönüş yolculuğuna başlayarak 11 Eylül 1855'te Linyanti'ye vardı. 3 Kasım'da doğuya doğru yola çıkarak Zambezi bölgesinde keşif çalışmaları yaptı ve 20 Mayıs 1856'da Mozambik'teki Quelimane'ye vardı. 17 Kasım 1855'te ulaştığı Zambezi'deki çağlayanlara İngiltere kraliçesi Victoria'nın adını verdi. 9 Aralık 1856'da ulusal bir kahraman olarak İngiltere'ye döndü.
1857'de yayımladığı Missionary Travels and Researches in South Africa (Güney Afrika'da Misyonerlik Yolculukları ve Araştırmaları) adlı yapıtı kısa sürede 70 binden çok satarak gerek keşif ve misyonerlik alanında, gerekse yayıncılık tarihinde önemli bir yer edindi. Gelirlerini ve ününü büyük ölçüde artıran Livingstone Londra Misyoner Derneği'nden ayrıldı. Kitabını bitirdikten sonra altı ay boyunca Britanya Adaları'nın her yanını dolaşarak konuşmalar yaptı. 4 Aralık 1857'de Cambridge Üniversitesi'nde Senato Binası'nda yaptığı konuşmada genç üniversitelileri Afrika'da kendisinin başladığı görevi tamamlamaya çağırdı. Dr. Livingstone's Cambridge Lectures (1858; Dr. Livingstone'un Cambridge Konuşmaları) adlı yapıtı da önceki kitabı kadar büyük ilgi uyandırdı. Cambridge'e yaptığı ziyaret sonucunda, 1860'ta Üniversiteler Orta Afrika Misyonu oluşturuldu.
3) Edmund Hillary (İlk Başarılı Everest Seferi)
Edmund Percival Hillary, Yeni Zelandalı dağcı ve kâşif. Everest'in zirvesine çıkan ilk insan. 8.850 metre rakımlı zirveye, 29 Mayıs 1953'te, yerel saatle 11:30'da ulaşmıştır. Zirveye Hillary ile birlikte Tenzing Norgay da ulaşmıştır.
Daha sonra Himalayalar'daki 10 zirveye daha tırmanmıştır. 1958'de Güney Kutup Noktası'na ulaşan ekipte yer almıştır.
Eşini ve kızını Nepal'de bir uçak kazasında kaybetmiştir. Oğlu Peter, Everest'te iki kere zirve yapmıştır.
Hayattayken, paralara resmi basılan ilk Yeni Zelandalıdır. 11 Ocak 2008'de 88 yaşında ölmüştür.
2) Kristof Kolomb (Amerika'nın Keşfi)
Kristof Kolomb, Cenovalı kaşif, gezgin ve sömürgeci. İspanya'nın Katolik Kralları himayesinde Atlas Okyanusu'nu aşan dört sefer yaptı. Bu seferlerinde Hispanyola Adası'nda, Yeni Dünya'daki İspanyol Kolonizasyonu'nu başlatan kalıcı yerleşimler kurdu.
Bu bağlamda Kolomb batı emperyalizmi ve Avrupa Krallıkları arasındaki rekabeti artırmak için sunduğu batıya doğru giderek Doğu Hint Adaları'na ulaşıp Asya'yla yapılan baharat ticareti için batıda yeni bir ticaret rotası oluşturma önerisine İspanya Tac'ından destek aldı. 1492'deki ilk seferinde Hindistan'ı hedeflemesine rağmen bugün Bahamalar'da bulunan San Salvador ismini verdiği Yeni Dünya'daki adaya ulaştı. Üç sefer boyunca İspanyol İmparatorluğu'na ait olduğunu iddia ettiği Büyük ve Küçük Antiller'in yanı sıra Venezuela ve Orta Amerika kıyılarını ziyaret etti.
Kolomb Amerikalara ulaşan ilk kaşif olmamasına rağmen (11. yüzyılda Leif Ericson önderliğindeki Viking seferiyle ilk kez ulaşılmıştı.) onun seferleri Amerikalarla birkaç yüzyıl sürecek ilk kalıcı temasların, fetih ve kolonizasyon döneminin açılmasını sağladı. Bu nedenle, modern Batı dünyasının tarihsel gelişiminde büyük bir etkisi oldu. Kolomb'un öncelikli hedefi Hristiyanlığı yaymak olmuştu.
Kolomb, Doğu Hint Adaları'na sefere çıktığı için Avrupalılar tarafından bilinmeyen bir kıta keşfettiğini asla itiraf etmedi ve yerlilere Indios (İspanyolca: Hint) dedi. 1500'de Kolomb'un İspanya Tac'ıyla ilişkileri gerildi ve Hispanyola'daki sömürge yöneticileri tarafından tutuklandı ve sonrasındaki davada Kolomb ve varisleri krallığın onlara borçlu olduğunu iddia etti.
1) Neil Armstrong (Aydaki İlk Adımlar)
Neil Louis Armstrong, Amerikalı astronot, Ay'a ilk ayak basan insan.
5 Ağustos 1930'da Wapakoneta, Ohio'da dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimi sırasında izcilik yaptı. Purdue Üniversitesi'nde havacılık ve uzay mühendisliği okudu. Kore üzerinde Amerikan Deniz Kuvvetleri pilotu olarak 78 saat uçuş yaptı. 1956 yılında evlendi, eşinden üç çocuğu oldu. ABD uzay programına astronot olarak katılmak için başvurdu, denemelerden başarıyla geçti. Gemini 8 uçuşuyla ilk kez uzaya gitti. 20 Temmuz 1969 tarihinde Apollo 11 ile yaptığı ay yolculuğunda aya ilk ayak basan insan oldu.
Armstrong 1971 yılında NASA'dan ayrılarak Cincinnati Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. 1979 yılına kadar uzay mühendisliği bölümünde profesör olarak çalışmıştır. 1985'ten 1986'ya kadar Uluslararası Uzay Komisyonu'nda hizmet vermiştir. 1986 yılında Challenger kazasının araştırma komisyonuna başkan yardımcısı olarak atandı.
7 Ağustos 2012'de tıkanan kalp damarlarının açılması için ameliyat olan Armstrong, 25 Ağustos 2012'de hayata gözlerini yumdu.
Yorum Yap